Πρόκειται για μια διαταραχή αναπτυξιακής φύσεως, η οποία σχετίζεται με τις διαταραχές του φάσματος του αυτισμού. Άτομα με σύνδρομο Asperger, είναι άτομα με υψηλή λειτουργικότητα, με οριακό έως φυσιολογικό δείκτη νοημοσύνης και με ιδιαιτερότητες στη γλωσσική δομή. Ωστόσο, όπως σε όλες τις περιπτώσεις ατόμων με αυτισμό, έτσι και εδώ, τα άτομα αυτά μπορούν να έχουν ιδιαίτερες ικανότητες σε κάποιους τομείς, όπως λ.χ. καλλιτεχνικούς, αριθμομνήμονες και γενικά απομνημόνευσης κλπ.
Χαρακτηριστικά του Συνδρόμου Asperger:
- Επαναλαμβανόμενες, ή λειτουργίες ρουτίνας.
- Ιδιαιτερότητες στην ομιλία και στη γλώσσα.
- Κοινωνικά και συναισθηματικά ανάρμοστη συμπεριφορά.
- Αδυναμία να αλληλεπιδρούν επιτυχώς με τους γύρω τους.
- Αδέξιες και ασυντόνιστες κινήσεις.
Τα παιδιά με συνδρόμου Asperger νιώθουν πολλές φορές απομονωμένα, λόγω των κακών κοινωνικών δεξιοτήτων τους και των περιορισμένων ενδιαφερόντων τους. Δεν δυσκολεύονται να προσεγγίσουν άλλους ανθρώπους, αλλά το να κάνουν μια φυσιολογική συζήτηση είναι εξαιρετικά δύσκολο.
Επιπλέον, είναι αρκετά σύνηθες να παρουσιάζουν καθυστέρηση στην ανάπτυξη των κινητικών τους δεξιοτήτων, όπως για παράδειγμα να πιάσουν μια μπάλα, να σκαρφαλώσουν, να κάνουν ποδήλατο κλπ.
Τέλος, συνήθως κάνουν λίγες εκφράσεις προσώπου, ενώ έχουν δυσκολία στην ανάγνωση της «γλώσσας σώματος» των άλλων.
Γενικά, είναι ικανά να λειτουργήσουν στην καθημερινή τους ζωή, όμως ενίοτε παρουσιάζουν στοιχεία κοινωνικής ανωριμότητας, καθιστώντας τον εαυτό τους στα μάτια των άλλων άτομα ιδιόρρυθμα, ίσως και εκκεντρικά.
Συμπτώματα του Συνδρόμου Asperger
- Ακατάλληλη, ή ελάχιστη κοινωνική αλληλεπίδραση.
- Συνομιλίες που σχεδόν πάντα περιστρέφονται γύρω από ένα συγκεκριμένο θέμα.
- «Σενάριο», ή «ρομποτική», ή επαναλαμβανόμενη ομιλία.
- Έλλειψη της «κοινής λογικής.»
- Προβλήματα στην ανάγνωση, τα μαθηματικά ή το γραπτό λόγο.
- Εμμονή με σύνθετα θέματα, όπως τα χρώματα, ή μουσική.
- Χαμηλότερο μέσο όρο σε μη λεκτικές γνωστικές ικανότητες, παρά το γεγονός ότι, οι λεκτικές νοητικές ικανότητές τους βρίσκονται συνήθως οριακά, ή πάνω από το μέσο όρο.
- Αδέξιες κινήσεις.
- Περίεργες, ή ιδιομορφίες συμπεριφοράς.
Εν αντιθέσει με παιδιά με αυτισμό, τα παιδιά με σύνδρομο Asperger ενδεχομένως να μην παρουσιάσουν κάποια καθυστέρηση στην ανάπτυξη της γλώσσας. Έχουν συνήθως καλές γραμματικές δεξιότητες κι ένα προηγμένο λεξιλόγιο σε νεαρή ηλικία. Ωστόσο ίσως παρουσιάζουν μια τυπική γλωσσική διαταραχή και δυσκολία στο να χρησιμοποιήσουν την γλώσσα σε κοινωνικό πλαίσιο. Δεν αντιμετωπίζουν κάποια καθυστέρηση στην γνωστική τους ανάπτυξη, ή σε ηλικιακές δεξιότητες, όπως για παράδειγμα το ντύσιμο και η διατροφή, όμως έρχονται αντιμέτωπα με δυσκολίες σε άλλου τύπου λειτουργίες, όπως η συγκέντρωση και η οργάνωση.
Βασικά χαρακτηριστικά του Συνδρόμου Asperger:
- Δυσκολία στην αμοιβαία κοινωνική αλληλεπίδραση:
Τα παιδιά με σύνδρομο Asperger αντιμετωπίζουν ποικίλες δυσκολίες κατά την αλληλεπίδραση με τους άλλους σε κοινωνικό επίπεδο, για παράδειγμα, μπορεί στη μέση του παιχνιδιού με ένα άλλο παιδί να αποχωρήσουν από το δωμάτιο. Δεν αντιλαμβάνονται τις λεκτικές και μη λεκτικές νύξεις που χρησιμοποιούνται για την περαιτέρω κατανόηση μιας τυπικής κοινωνικής αλληλεπίδρασης. Τέτοιες, μπορεί να είναι η επαφή με τα μάτια, οι εκφράσεις του προσώπου, η γλώσσα του σώματος, η σειρά με την οποία πρέπει να μιλήσουν κλπ.
- Δυσκολίες στις γλωσσικές δεξιότητες:
Τα άτομα με σύνδρομο Asperger αντιμετωπίζουν πολύ συγκεκριμένα προβλήματα με τις γλωσσικές τους δεξιότητες εντός κοινωνικών πλαισίων. Πιο συγκεκριμένα αυτά τα άτομα, δεν αντιλαμβάνονται τη γλώσσα ως έναν δίαυλο επικοινωνίας με τους άλλους ανθρώπους, ανταλλάσσοντας πληροφορίες, σκέψεις και συναισθήματα. Απεναντίας δυσκολεύονται να αναλύσουν και να συνθέσουν πληροφορίες, όπως και να κατανοήσουν τη γλώσσα στις πραγματικές της διαστάσεις.
Επιπρόσθετα, αντιμετωπίζουν αρκετές δυσκολίες στο επίπεδο μιας προφορικής συζήτησης, τόσο κατά την έναρξή της, όσο και κατά τη συντήρηση και το τέλος της. Οι συνομιλίες που θα κάνει το παιδί, συχνά παραπέμπουν σε σενάριο ακόμα κι αν μεταφέρουν διαλόγους από μία διαφήμιση, ή από ένα έργο.
- Περιορισμένα ενδιαφέροντα και η εμμονή στη ρουτίνα:
Ένα παιδί με σύνδρομο Asperger έχει περιορισμένα ενδιαφέροντα, τα οποία συχνά κυριαρχούν, στη βάση της σκέψης, όπως η ανάγκη για δομή και ρουτίνα είναι αρκετή σημαντική. Πιθανότατα στη διάρκεια της ζωής του, να αναπτύξει και κάποιους δικούς του κανόνες για να ζήσει, οι οποίοι δύσκολα να εναρμονίζονται με την υπόλοιπη κοινωνία.
- Κινητική αδεξιότητα:
Αρκετά παιδιά εμφανίζουν δυσκολίες και ως προς τις κινητικές ικανότητες, είτε πρόκειται για μεγάλες, είτε για πιο λεπτές κινήσεις.
Συχνά εντοπίζονται προβλήματα σε τομείς, όπως το γράψιμο, η οδήγηση ποδηλάτου και δεξιότητες που αφορούν π.χ το πιάσιμο της μπάλας.
- Προβλήματα με την γνωστική διαδικασία:
Τα παιδιά με σύνδρομο Asperger μπορούν να απομνημονεύσουν, σχετικά εύκολα, γεγονότα και ημερομηνίες, αλλά δυσκολεύονται στην κατανόηση των αφηρημένων εννοιών ( για παράδειγμα τα χρώματα). Ως εκ τούτου τους φαίνονται εξαιρετικά δυσνόητα τα σχολικά μαθήματα, όπως λ.χ η λογοτεχνία, η ιστορία και τα προβλήματα των μαθηματικών.
Δυσκολίες επίσης αντιμετωπίζουν στο να κάνουν υποθέσεις, όπως και στο να αναπτύξουν κριτική σκέψη. Συνολικά ο τρόπος σκέψης τους ορίζεται ως « δύσκαμπτος. »
- Αισθητηριακές ευαισθησίες:
Αρκετά άτομα με σύνδρομο Asperger, συχνά αντιμετωπίζουν αισθητηριακά ζητήματα σε μία, ή και περισσότερες αισθήσεις τους (όραση, ακοή, όσφρηση, αφή και γεύση). Ο βαθμός και το είδος της δυσκολίας διαφέρει από άτομο σε άτομο.
Αίτια του συνδρόμου Asperger
Οι ερευνητές διερευνούν ακόμα τα αίτια του αυτισμού και του συνδρόμου Asperger. Ενδεχομένως, όπως και σε άλλες περιπτώσεις, έτσι και εν προκειμένω, να συντρέχουν λόγοι κληρονομικότητας, ή ύπαρξης διαταραχών της ψυχικής υγείας, όπως για παράδειγμα κατάθλιψη και διπολική διαταραχή. Επιπλέον, η ιατρική επιστήμη εξετάζει το εάν και κατά πόσο περιβαλλοντικοί παράγοντες που επηρεάζουν την ανάπτυξη του εγκεφάλου, δύνανται να διαδραματίσουν κάποιο ρόλο.
Γενικά πρόκειται για διαταραχή νευρολογικής φύσεως, της οποίας τα αίτια δεν είναι ακόμη πλήρως κατανοητά. Ωστόσο και παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχει κάποια θεραπεία για την εν λόγω διαταραχή, τα άτομα με σύνδρομο Asperger διαβιούν μια ευτυχισμένη ζωή μέσα από κατάλληλη εκπαίδευση και υποστήριξη.
Διάγνωση
Το σύνδρομο Asperger δύσκολα μπορεί να εντοπιστεί και αυτό γιατί τα παιδιά στις περισσότερες των περιπτώσεων δίνουν την εντύπωση πως λειτουργούν κανονικά στη ζωή τους, κοινώς όχι « διαφορετικά. »
Εάν το παιδί δείχνει μερικά από τα συμπτώματα και τις συμπεριφορές που αναφέρθηκαν εκτενώς παραπάνω, κρίνεται επιβεβλημένη η βοήθεια του ιατρού, ο οποίος και θα σας παραπέμψει σε κάποιον επαγγελματία ψυχικής υγείας.
Η διάγνωση γίνεται από κατάλληλη διεπιστημονική ομάδα και πρέπει να περιλαμβάνει πλήρες ιατρικό και αναπτυξιακό ιστορικό του παιδιού.
Αντιμετώπιση του συνδρόμου Asperger:
Το σύνδρομο Asperger συντροφέυει το παιδί καθ όλη την διάρκεια της ζωής του. Είναι εξαιρετικά σημαντικό, τόσο για τους γονείς, όσο και για τους εκπαιδευτικούς, να γνωρίζουν πως ένα παιδί με σύνδρομο Asperger αντιλαμβάνεται τον κόσμο με διαφορετικό τρόπο, αρκετά πιο μπερδεμένο και χαοτικό, συγκριτικά με άλλα παιδιά της ηλικίας του. Ως εκ τούτου είναι σημαντική η έγκαιρη διάγνωση και η ειδική διαπαιδαγώγηση, ώστε το παιδί να ενταχθεί όσο πιο ομαλά γίνεται στην υπάρχουσα πραγματικότητα.
Κατόπιν μιας ολοκληρωμένης διαγνωστικής αξιολόγησης, συστήνεται ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα αποκατάστασης, που μπορεί να περιλαμβάνει μεταξύ άλλων και παιδοψυχιατρική παρακολούθηση και ψυχολογική υποστήριξη. Μέσα από κατάλληλη θεραπεία και εκπαίδευση, τα παιδιά με σύνδρομo Asperger μπορούν να έχουν μια ολοκληρωμένη και αυτόνομη ζωή. Δεν είναι μάλιστα και λίγες οι περιπτώσεις παιδιών που πέτυχαν και ακαδημαϊκά και κοινωνικά.