Όλα τα παιδιά έχουν δικαίωμα στην πρόοδο και στην εξέλιξη. Οι όποιες μαθησιακές δυσκολίες δεν πρέπει να σταθούν εμπόδιο στη ζωή των παιδιών ούτε να πανικοβάλουν τους γονείς. Αυτό που θα χρειάζεται είναι να διαγνωστούν έγκαιρα τα προβλήματα και να αντιμετωπιστούν σωστά.

Ο όρος Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες (Ε.Μ.Δ.) αναφέρεται σε ανομοιογενείς δυσκολίες που είναι δυνατόν να επηρεάσουν την ανάγνωση, τη γραφή, την ορθογραφία, τα μαθηματικά, την κρίση και γενικότερα την ικανότητα του παιδιού για μάθηση. Δεν οφείλονται σε αρνητικούς ψυχοπεριβαλλοντικούς παράγοντες ή σε χαμηλή νοημοσύνη.
Αν και οι δυσκολίες στο μαθησιακό τομέα είναι ποικίλες δεν έχουν όλα τα παιδιά τις ίδιες δυσκολίες ούτε είναι απαραίτητο ένα παιδί να εμφανίζει όλα τα χαρακτηριστικά συμπτώματα.
Με τη διδασκαλία μιας ξένης γλώσσας εισάγουμε τα παιδιά σε ένα άλλο γλωσσικό σύστημα, το οποίο διαφέρει από το μητρικό τους στη γραφή, στους φθόγγους, στην προφορά, στο λεξιλόγιο, στις γραμματικές και συντακτικές δομές μέσα στην πρόταση.
Για τη σωστή αντιμετώπιση της μαθησιακής δυσκολίας, ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να εξατομικεύσει τη διδασκαλία ανάγνωσης και γραφής και να την προσαρμόσει στις ανάγκες κάθε παιδιού χωριστά. Ωστόσο, η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση της μαθησιακής δυσκολίας βοηθά όχι μόνο στην επιτυχή αποκατάσταση αλλά και στην αποφυγή των ψυχολογικών προβλημάτων που προκαλεί η καθημερινή αποτυχία που βιώνουν τα παιδιά στο σχολείο και στο σπίτι.
Αναμφισβήτητα η εκμάθηση της δεύτερης γλώσσας είναι κάτι καινούριο. Δεν υπάρχει η επαρκής ενημέρωση σε γονείς και δασκάλους ξένων γλωσσών. Γι’αυτό πολλές φορές οι γονείς διστάζουν να στείλουν το παιδί τους να μάθει μια ξένη γλώσσα και οι περισσότεροι δάσκαλοι αρνούνται να αναλάβουν μια τέτοια ευθύνη. Δεν πρέπει όμως.
Τα παιδιά που αντιμετωπίζουν Ε.Μ.Δ. είναι ικανά να μάθουν μία και δύο ξένες γλώσσες. Αρκεί να μην υπάρχει βιασύνη και πίεση. Οι γονείς που επιθυμούν τα παιδιά τους να μάθουν μια ξένη γλώσσα και οι καθηγητές που θα αναλάβουν την εκπαίδευσή τους οφείλουν να προσέξουν ορισμένες ιδιαιτερότητες:
Την ηλικία που θα ξεκινήσουν τη δεύτερη γλώσσα (γύρω στα 9 με 10 χρονών, όταν θα έχουν ήδη προχωρήσει αρκετά στην ελληνική γλώσσα).
Το επίπεδο που βρίσκεται το παιδί στην ανάγνωση και στη γραφή στην ελληνική γλώσσα.
Τις μεθόδους που θα χρησιμοποιήσουν οι καθηγητές ξένων γλωσσών, ώστε να κάνουν πιο κατανοητή τη μάθηση.
Όπως στην ελληνική έτσι και στην ξένη γλώσσα είναι σημαντικό οι γονείς και οι δάσκαλοί να δίνουν έμφαση στην προφορά των γραμμάτων, στη φωνολογική ενημερότητα των λέξεων καθώς και στην ορθογραφία βασικών λέξεων.
Μερικές προτάσεις που θα βοηθήσουν για την διδασκαλία της ξένης γλώσσας είναι:

• Δώστε στους μαθητές σας να καταλάβουν ότι θέλετε να τους βοηθήσετε.
• Βάλτε ξεκάθαρους και εφικτούς στόχους, διαφορετικά θα απογοητευθούν.
• Προσφέρετέ τους εξατομικευμένη βοήθεια και ενθαρρύνετέ τους να επιμείνουν όταν δυσκολεύονται.
• Επιβεβαιώστε ότι κατανοούν τις εργασίες που τους δίνετε.
• Δώστε τους την ευκαιρία να εξασκηθούν αρκετά πάνω στη νέα ύλη.
• Κάντε συχνές επαναλήψεις για να εμπεδώσουν όσα έχετε διδάξει.
• Δώστε τους περισσότερο χρόνο να οργανώσουν τη σκέψη τους και να ολοκληρώσουν τη δουλειά που τους έχετε αναθέσει.
• Αριθμήστε τις σειρές ή χρησιμοποιήστε μαρκαδόρους διαφορετικού χρώματος για να τους βοηθήσετε να μην χάνουν τη σειρά όπου βρίσκονται όταν αντιγράφουν από τον πίνακα.
• Διαβάστε τους την ύλη εάν κρίνετε ότι αυτό είναι απαραίτητο. Επιβεβαιώστε ότι το επίπεδο της ύλης είναι κατάλληλο για τους συγκεκριμένους μαθητές.
• Αξιολογείστε το γραπτό τους δίνοντας μεγαλύτερη σημασία στο περιεχόμενο παρά στην ορθογραφία.
• Εξετάστε τους προφορικά όταν αυτό είναι δυνατόν.
• Προσπαθήστε να χρησιμοποιείτε θετικά σχόλια όταν διορθώνετε τη δουλειά τους ώστε να τους καλλιεργήσετε το κίνητρο για μάθηση.
• Βαθμολογείστε τους σε σχέση με την πρόοδο που έχουν σημειώσει και όχι συγκριτικά με τους συμμαθητές τους.
• Επιτρέψτε τους να χρησιμοποιούν τεχνικές ή εξοπλισμό που τους βοηθούν να μαθαίνουν καλύτερα (π.χ.: κασετόφωνο, τεχνικές για τη διάκριση γραμμάτων που μπερδεύουν).
• Δώστε τους λιγότερη εργασία για το σπίτι (π.χ.: μικρότερες εκθέσεις, λιγότερες ασκήσεις).
• Τοποθετείστε τους στο μπροστινό θρανίο για να τους βοηθάτε όταν μπορείτε.
• Γράψτε στον πίνακα τις σημαντικές λέξεις του μαθήματος.
• Χρησιμοποιήστε χρωματιστές κιμωλίες ή μαρκαδόρους όταν γράφετε στον πίνακα για να τους τραβήξετε την προσοχή.
• Αποφύγετε το έντονο χρώμα όταν διορθώνετε το γραπτό τους.
• Βοηθήστε τους να προφέρουν σωστά πολλυσύλλαβες και γενικά δύσκολες λέξεις.
• Επιτρέψτε τους να δουλεύουν έχοντας το βιβλίο τους ανοιχτό.
• Δώστε τους την ευκαιρία να συμμετάσχουν σε δραστηριότητες όπου είναι ιδιαίτερα ικανοί. Πιθανόν να χρειάζονται βοήθεια για να αναπτερωθεί η αυτοπεποίθησή τους.
• Η παρουσίαση των φύλλων εργασίας θα πρέπει να είναι προσεγμένη (τονισμένα γράμματα και λέξεις, σχέδια).
• Βρείτε πώς μαθαίνουν καλύτερα και προσαρμόστε τη διδασκαλία σας ανάλογα. Π.χ.: (α) Χρησιμοποιείστε εικονογραφήματα για να θυμούνται καλύτερα τις λέξεις που θέλετε να τους διδάξετε. (β) Ομαδοποιήστε τις λέξεις βάσει των φωνημάτων τους: hat || cat || rat || mat. (γ) Διδάξτε σύνθετες λέξεις αναλύοντάς τις στα επιμέρους συνθετικά: play || ful. (δ) Χρησιμοποιήστε μνημονικές τεχνικές για να θυμούνται καλύτερα (π.χ.: ακρώνυμα: said = silly alex is dancing , could/would = oh, you lovely duck)
• Παιχνίδια όπου χρησιμοποιούνται όλες οι αισθήσεις των παιδιών (μιμητικά παιχνίδια, κάρτες με εικόνες των γραμμάτων, πλαστελίνη για την αφή των γραμμάτων).
• Φωνολογικά παιχνίδια με συλλαβές και λέξεις.
• Παιχνίδια μνήμης.
• Παιχνίδια ομοιοκαταληξίας.
• Χρησιμοποιείστε αυτοκόλλητα χαρτάκια σημειώσεων για να τονίσετε κάτι που έχει σημασία και αφήστε το στο τετράδιο ή στο βιβλίο του παιδιού ως σελιδοδείκτη για μελλοντική αναφορά. Προσέξετε να χρησιμοποιήσετε διάφορα χρώματα. Αποφύγετε για παράδειγμα να είναι όλα μπλε.
• Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τα πλαστικά γράμματα που αναπαριστούν τα γράμματα της Αγγλικής αλφαβήτου και να ζητήσετε από το παιδί να φτιάξει λεξούλες με τα γράμματα που έχει στα χέρια του.
• Φτιάξτε επιτραπέζια παιχνίδια γραμματικής όπως π.χ. φιδάκι ή γκρινιάρης για να εξασκηθείτε στα φαινόμενα της γραμματικής που έχετε μάθει.

 
Ο χώρος διδασκαλίας θα πρέπει να είναι ήσυχος και λιτός. Οπτικοακουστικά ερεθίσματα πιθανόν να αποσπάσουν την προσοχή τους.
 
 
Μιλένα Βολίκα
Ειδική Παιδαγωγός- Νηπιαγωγός
Υπεύθυνη του επιστημονικού κέντρου «Αγωγή»